Poradnik Pacjenta - Słowniczek

-A-

Afta - owalny bolesny wykwit uwieńczony nadżerką. Może występować pojedynczo lub w kilku miejscach. Afty mogą być różnej wielkości od 1mm do 2cm średnicy. Afty tworzą się w jamie ustnej . Występuje zazwyczaj przy obniżonej odporności organizmu.

Akryl - materiał używany do wykonywania protez, ich podścielania oraz naprawy. Materiał ten charakteryzuje się dużą elastycznością.

Alginat - masa używana w protetyce oraz ortodoncji do pobierania wycisków zębowych m. in. pod protezy ruchome.

Aparat ortodontyczny - (z grec. orthos-prosty i odous-ząb), służy do przywracania właściwego, fizjologicznego zwarcia między szczęką a żuchwą, wyrównywaniu i właściwym ustawianiu zębów w łukach zębowych oraz leczeniu wad zgryzu. Istnieją aparaty ruchome oraz stałe. Stomatolog dobiera rodzaj aparatu indywidualnie.

Aparat ortodontyczny lingwalny (językowy) - umieszczany jest na powierzchni językowej zęba. Jest niewidoczny, co daje mu dużą przewagę nad pozostałymi modelami aparatów.

Aparat ortodontyczny stały - stosowany przy zębach stałych, służy do korygowania wad zgryzu, których nie można skorygować aparatem ruchomym. Aparat stały składa się z zamków (metalowych, kompozytowych, szafirowych), które są przyklejane do szkliwa zęba specjalnym klejem, oraz pierścieni.

Aparat ortodontyczny ruchomy (tzw. czynnościowy) - wykonany jest z masy akrylowej oraz elementów wykonanych z drutu i w razie potrzeby śruby ortodontycznej. Służy do korekty niewielkich wad,głównie u dzieci w wieku szkolnym.

Aparat retencyjny - jest aparatem , który ma na celu utrzymanie wyniku leczenia ortodontycznego. Jest to cienki drut przyklejany najczęściej do powierzchnie językowej zębów przednich. Czas noszenia takiego aparatu ustalany jest indywidualnie i zależy od wyleczonego zaburzenia i wieku pacjenta.

Augmentacja - odbudowa utraconej tkanki kostnej wyrostka zębodołowego szczeki i żuchwy za pomocą biomateriałów lub przeszczepu kości własnej.

-B-

Bezzębie - stan po całkowitej utracie lub usunięciu zębów z jamy ustnej, np. w wyniku próchnicy. W przypadku braku zębów spowodowanego zaburzeniem rozwojowym, polegającym na braku zęba i jego zawiązka, mówimy o anodoncji.

Biomateriał - materiał zastępujący naturalną kość, mający bezpośredni kontakt z tkankami organizmu. Umożliwia regeneracje kości bez potrzeby pobierania kości własnej pacjenta. W naszych gabinetach stosujemy wyłącznie najwyższej jakości biomateriały dostosowane do rodzaju odtwarzanego ubytku .

Bio-Gide - resorbowalna, dwuwarstwowa błona zaporowa, wykonana z wysoko oczyszczonych włókien kolagenowych. Wspomaga gojenie tkanki kostnej i błony śluzowej. Stanowi barierę przed wzrostem tkanek miękkich do regenerowanego obszaru kości .

Bio-Oss - naturalny, ksenogenny minerał kostny. Wspomaga regenerację kości.

Bruksizm -termin medyczny określający patologiczne tarcie zębami szczęki o zęby żuchwy, występujący najczęściej w nocy . Inaczej zgrzytanie zębami, które jest tarciem zębów szczęki o zęby żuchwy, które występuje zazwyczaj w nocy. Objawia się podwyższonym ciśnieniem tętniczym, skurczami mięśni. Przyczyną może być stres, wada zgryzu, zakażenie jamy ustnej. Bruksizm może doprowadzić do nadmiernego starcia i popękania zębów, rozchwiania zębów zarówno w szczęce jak i żuchwie, uszkodzenia stawu skroniowo - żuchwowego oraz przewlekłych bólów głowy. Leczony jest poprzez korektę zgryzu np. poprzez zastosowanie szyn relaksacyjnych i leków. Naszym pacjentom polecany szynę relaksacyjną NTI.

-C-

Chirurgia szczękowo-twarzowa - dziedzina medycyny zajmująca się leczeniem operacyjnym schorzeń jamy ustnej, części twarzowej głowy - aż po dół przedni czaszki włącznie - oraz szyi. Ze względu na zasięg, coraz częściej specjalność ta określana jest jako chirurgia czaszkowo-szczękowo-twarzowa. Jest odłamem stomatologii oraz chirurgii.

Cyrkon - pierwiastek chemiczny, z którego wykonujemy wysoko estetyczne korony protetyczne.

-D-

Demineralizacja zęba - to faza próchnicy,rozwijająca się pod powierzchnią szkliwa. Jest to faza odwracalna, ale wymaga intensywnej pielęgnacji zębów, połączonej z wizytą u stomatologa.

Diastema - szczelina, szpara, zwłaszcza w odniesieniu do szpary między górnymi siekaczami. Jest to również naturalna przerwa pomiędzy dwoma dowolnymi zębami w szczęce.

-E-

Ekstrakcja zęba - inaczej usunięcie zęba.

Endodoncja - dział stomatologii zachowawczej zajmujący się leczeniem rozpoznawanie i leczeniem chorób miazgi. Potocznie mówi się o leczeniu kanałowym.

-F-

Fleczer - opatrunek, tymczasowe wypełnienie.

-G-

Gutaperka - to substancja pochodzenia naturalnego, wykorzystywana podczas leczenia kanałowego do wypełniania kanałów zębowych.

H-

Implant (wszczep) - to element wykonany z tytanu, przypominający śrubkę, który jest wprowadzany w kość wyrostka zębodołowego, w celu zastąpienia korzenia własnego zęba. Służy do wykonania uzupełnienia protetycznego, jak korona czy most, czy proteza.

Inlay/Onlay - służy do precyzyjnego zastępowania ubytku zębowego plombą. Stosowany jest głównie wtedy gdy korona zęba została mocno zniszczona, np. przez próchnicę.

Irygacja - przepłukiwanie jamy ustnej przy pomocy wody, pod odpowiednim ciśnieniem. Stosowanie jej ma głównie na celu utrzymanie odpowiedniego poziomu higieny w jamie ustnej. Polecana jest szczególnie osobom które posiadają implanty, korony, mosty, protezy. Można ją wykonywać w domu przy pomocy specjalnego urządzenia.

-K-

Kiretaż - polega na wyłyżeczkowaniu kieszonek dziąsłowych, tzn. na usunięciu z korzenia zęba płytki bakteryjnej, kamienia nazębnego które wypełniają kieszonkę dziąsłową wraz ze zmienionym zapalnie przyczepem nabłonkowym.

Kompozyt - materiał służący do rekonstrukcji tkanek korony zęba. Nim wypełnia się otwory powstające na skutek próchnicy.

Korona protetyczna - uzupełnienie protetyczne mające na celu odwzorowanie kształtu i koloru korony(naturalnej). W zależności od materiału z jakiego została wykonana rozróżniamy: korony na podbudowie metalowej, złotej, pełnoceramiczne korony cyrkonowe, lub tymczasowe korony wykonane np. z kompozytu.

Kserostomia - zespół objawów wywołanych zmniejszeniem funkcji gruczołów ślinowych z prawidłową błoną śluzową. Prowadzi do występowania tzw. suchości jamy ustnej.

-L-

Lakierowanie zębów - pokrywanie ich specjalnym lakierem zawierającym fluor.

Lakowanie zębów - zabezpieczanie zębów przedtrzonowych i trzonowych przed próchnicą, wykonywanie głównie u dzieci.

Licówka - cienka nakładka, mocowana na powierzchni wargowej zęba. Jej głównym zadaniem jest poprawienie estetyki uśmiechu. W zależności od tego z jakiego materiału jest wykonywana rozróżnia się licówki akrylowe, kompozytowe, pełnoceramiczne.

-M-

Martwy ząb - ząb z którego usunięto nerwy, w wyniku zatrucia zęba i leczenia kanałowego. Ząb może obumrzeć również na skutek nieleczonej próchnicy lub urazu zęba.

Miazga zęba - tkanka wypełniająca jamę zęba. Jest to bogato unerwiona i unaczyniona, niedojrzała tkanka łączna typu embrionalnego. Przez otwór anatomiczny, kanały boczne i komorowo-ozębnowe łączy się z przyzębiem.

Most protetyczny - uzupełnienie protetyczne stałe, mające na celu odbudowę jednego lub więcej brakujących zębów.

-N-

Nadwrażliwość zęba - objawia się bólem, który spowodowany jest starciem zęba lub tkanki zęba.

-O-

Odsłonięcie szyjki zęba - stan polegający na obsunięciu się dziąsła z powierzchni zęba, powstały na skutek działania na ząb składników płytki i kamienia nazębnego. Często stan taki spowodowany jest wadami zgryzu.

Ortodoncja - dział stomatologii, zajmujący się profilaktyką i leczeniem zaburzeń zgryzu, rozwojem uzębienia oraz rozwojem twarzoczaszki.

-P-

Pantomogram - zdjęcie RTG, które zawiera przekrój kości żuchwy i szczęki.

Paradontoza - choroba tkanek przyzębia, której efektem niejednokrotnie jest utrata zębów. Termin ten odnosi się do wszelkich przewlekłych procesów zapaleń dziąseł, prowadzących do rozchwiania zębów i w konsekwencji do ich utraty.

Pedodoncja - dział stomatologii, zajmujący się leczeniem zębów i schorzeń jamy ustnej u dzieci.

Periodontologia - dział stomatologii zajmujący się profilaktyką i leczeniem chorób przyzębia oraz błony śluzowej jamy ustnej.

Podścielenie protezy - uzupełnienia wewnętrznej strony powierzchni protezy, mające na celu rekompensatę resorpcji kości. Wykonuje się je poprzez dołożenie warstwy akrylu do płyty protezy.

Progenia - wrodzona wada zgryzu. Polega na dużym rozroście kości żuchwy w stosunku do szczęki.

Protetyka - dział stomatologii zajmujący się uzupełnieniem braków zębowych i poprawą estetyki uśmiechu.

Proteza natychmiastowa - akrylowa proteza, która jest zakładana pacjentowi tuż po zabiegu ekstrakcji zębów.

Proteza szkieletowa - proteza składająca się z akrylu oraz metalowego szkieletu. Proteza szkieletowa jest bardziej komfortowa dla pacjenta w stosunku do protezy akrylowej, ponieważ w sposób fizjologiczny przenosi siły żucia na zęby i kości.

-R-

Radiowizjografia - to połączenie badania USG z rentgenem. Dzięki radiowizjografii dentysta jest w stanie ocenić długość i kształt kanałów, poprawność wypełnienia kanału. Badanie to pozwala na wykrycie próchnicy w jej wczesnym stadium.

Radiologia - dział stomatologii, zajmujący się obrazowaniem jamy ustnej przy użyciu promieniowania rentgenowskiego.

Reteinery - cienkie łuki stałe lub ruchome wykorzystywane w leczeniu ortodontycznym.

-S-

Striping - zabieg stosowany w ortodoncji jako alternatywa dla ekstrakcji. Polega na spiłowaniu zęba w obrębie szkliwa.

Szyna relaksacyjna - stosowane m. in. u osób, które mają problemy ze stawem skroniowo-żuchwowym, bruksizmem, problemy ze zwarciem.

-T-

Tyłozgryz - wada zgryzu, w której dolny łuk zębowy jest przesunięty do tyłu w stosunku do łuku górnego.

-W-

Wkład koronowo - korzeniowy - wkład stanowiący podbudowę dla korony protetycznej. Montowany jest w kanałach korzeniowych, a jednocześnie odtwarza część koronową zęba. Jest ratunkiem gdy zostaje tylko korzeń bez korony zęba.

Wrażliwość zębów - reakcja zębów na pokarmy lub napoje słodkie, kwaśne, zimne, gorące.

Wybielanie zębów - zabieg, wykonywany w celu przywrócenia zębom ich naturalnej bieli. Jest wiele metod wybielania zębów, jednak najskuteczniejsze są profesjonalne metody, wykonywane w gabinecie stomatologicznym.

-X-

Zamknięcie zatoki szczękowej - zabieg chirurgiczny polegający na zamknięciu wejścia do zatoki szczękowej,które powstało na skutek ekstrakcji zęba, który swymi korzeniami znajdował się w zatoce. Najczęściej są to zęby trzonowe.